Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir. (Ertürk)
Öğreten tarafından hedeflenen davranışları öğrencilere kazandırmak için düzenlenmiş yaşantılar sürecidir. (Başaran)
Eğitimin Genel Amaçları
1. Bireylere bilgi ve beceri kazandırmak
2. Toplumun yaşamasını ve kalkınmasını devam ettirebilecek ölçüde ve nitelikte değerler üretmek.
3. Eski ve yeni değerleri bağdaştırmak
4. Toplumdaki değerlere süreklilik ve esneklik kazandırmak.
5. Çağ koşullarının gereklerine uygun ve geleceğe dönük yeni değerler üretmek.
6. Varolan değerlerin dağılmasını önlemek.
Eğitimin İşlevleri
1- Eğitim bireyin kendisini gerçekleştirmesine yardım eder. Birey; öğrenme ve araştırma isteği duyar, dilini etkili konuşur ve yazar, sayma ve hesaplamayı öğrenir, sağlık ve hastalıklar hakkında temel bilgilere sahip olur.
2- Eğitim bireyin insan ilişkileri geliştirmesine yardım eder. Birey, insanlığa saygı duymayı, sosyal davranışlarında hoşgörü ve nezaketi öğrenir.
3- Eğitim bireyin ekonomik etkinliğini geliştirir. Birey çalışmaktan haz duyar, iyi bir üretici olur, çeşitli iş ve meslekler hakkında bilgi edinir, mesleğini seçmede isabetlidir.
4- Eğitim bireyin vatandaşlık sorumluluğunu geliştirir. Birey sosyal adalet konusunda duyarlı olur, yetersiz koşulları düzeltecek yönde hareket eder, propağandaya karşı eleştirel düşünme yeteneğini geliştirir, kanunlara karşı saygılıdır, çevreye karşı duyarlıdır, dünyadaki gelişmeleri yakından takip eder.
EĞİTİM SÜRECİ; -Kapsamlıdır - Süreklidir - Çok boyutludur – Dinamiktir - Bilimsel araştırma ve bulgulardan kaynaklanır - Evrensel ve ulusal yönleri vardır - insana özgüdür - Olumluya dönüktür - zaman ve mekan yönünden sınırsızdır - Ulusal kalkınma ile doğrudan ilgilidir - Kültürü oluşturur - Tecrübelerle edinilir - Bir uyum sürecidir.
ÖĞRETİM : Bireyin çevresiyle girdiği etkileşim sonucunda bilgi ve davranışlarında meydana gelen değişmeleri şekillendirme, organize etme, yönlendirme ve kılavuzlama işidir.
Öğrenmenin gerçekleşmesi ve bireyde istenen davranışların kazandırılması için uygulanan süreçlerin tümüdür.(Varış )
ÖĞRENME : Bireyin çevresiyle girdiği etkileşim sonucunda bilgi ve davranışlarında meydana gelen değişmelerdir. Öğrenme, yaşantı ürünü ve nispeten kalıcı izli davranış değişikliğidir. (Ertürk) Yaşantı kelimesi öğrenmenin bir etkileşim süreci gerçekleştiğini belirtir. Yaşantı birey ile çevresi arasında belli düzeyde etkileşim tümgesinin (karmaşa) birey bakımından kapsamıdır. Bir yaşantının öğrenme yaşantısı olabilmesi için, nispeten kalıcı izli bir değişmenin gerçekleşmesi gerekir.(Ertürk)
EĞİTİM-ÖĞRETİM ARASINDAKİ FARKLILIKLAR: Eğitim, yaşamı kapsayan bir süreçken, öğretim belli bir dönemde yapılır. Eğitim zaman yönünden kapsamlı ve çok boyutlu iken öğretim zaman yönünden kesitlidir. Rastlantısal durumlar da dahil öğrenmenin olduğu her durumda eğitimden söz edilirken, sadece planlı,programlı, güdümlü ve istendik davranış geliştirmeye yönelik süreçlerde öğretimden bahsedilebilir.
Eğitim öğretim sürecinin planlanmasında (öğretim tasarımı) yer alan temel kavramlar;
SORU : Öğrencilerin, kazandıkları bilgi ve becerileri toplumsal yaşam becerilerini geliştirme ve kullanmaları amacıyla hazırlanmış bir öğretim programında aşağıdakilerden hangisinin öğrencilere kazandırılması beklenemez?
A) Özgüven ve sorumluluk duygusu
B) Yaşam boyunca öğrenme isteği
C) Olumlu toplumsal beceriler
D) Eleştirel düşünme ve karar verme becerisi
E) Bireysel davranma (2006 KPSS)
Öğretim Stratejileri : Bir dersin hedeflerine ulaşmayı sağlayan oldukça genel yaklaşıma denir. Bir dersin hedeflerine ulaşmak için kullanılacak yöntem, teknik, süre ve araçların belirlenmeye yön veren yol gösteren genel yaklaşımdır. Öğretmenin dersin veya konunun öğretilmesinde amaca ulaşmak için seçeceği öğretim yöntemi, çeşitli teknikler ve hatta değerlendirme biçimi uyum içinde olmalıdır. (Öğrenme yaklaşımları, modelleri)
Strateji yöntem ve teknik seçilirken eğitim felsefesi ve öğrenme psikolojisi bulgularından yararlanılır.
Stratejinin nelere içerdiğini açıklamak için öğretme stratejilerinin örüntüsüne (basamakları) bakmak gerekir:
ü Öğrenme durumunun tanımlanması (hedef ve davranış belirleme)
ü Öğrenme durumunun hazırlanması (öğrenme senaryosunun oluşturulması)
ü Öğrenme etkinliklerinin yönlendirilmesi. (ders işlerken etkinlikleri sıraya koyarak uygulama)
ü Öğrenme durumunun değerlendirilmesi, (eğitim durumu sonucu
ü İzleme.
SUNUŞ YOLU STRATEJİSİ ÖRNEK : İlköğretim 6 sınıf öğrencilerine Sosyal Bilgiler dersinde ilimizin doğal zenginlik kaynakları, bitki örtüsü, ekonomik yaşam vb. konuları kapsayan ders işlemede bu stratejiyi kullanmayı uygun görür. Bu strateji çerçevesinde hazırlamış olduğu bilgi birimleri (konuları) (kavram ilke genelleme) öğrencilere Anlatım Yöntemi ile beraber Soru Cevap tekniğini kullanmak istesin. (Tümdengelim)
BULUŞ YOLU STRATEJİSİ ÖRNEK : Bu stratejide öğretmen suyun üç haline ilişkin deney için sınıfı 3 gruba ayırmış ve her bir grup farklı malzemelerle sınıfa gelmiştir. 1. grup suyun katı hali ile ilgili buz deneyi yapmış ve sınıfa getirmiş yaptığı gözlemi yazmıştır. 2. grup suyun sıvı halini bir buz kütlesini eriterek yazmıştır.( Yada margarın). 3. Grup ise suyun gaz hali ile ilgili sınıfta ispirto ocağı ile suyu kaynatmış ve buhar ( gaz hali) ile ilgili gözlemlerini yazmıştır. Öğretmen tüm bu deneyleri bu strateji çerçevesinde Deney tekniği ile birlikte Soru Cevap, beyin fırtınası yöntem-tekniklerini kulanmıştır. Deneylerden sonra katı sıvı gaz halini öğrencilerden tanımlamalarını istemiştir. Bu deneyde Madde dönüşümü öğrenci için keşfetme niteliği taşımıştır. Son olarak öğretmen katı madde sıvı madde gaz madde tanımlarını yazdırmıştır. (Tümevarım)
ARAŞTIRMA/ İNCELEME YOLU STRATEJİSİ ÖRN: İlköğretim 7. sınıf öğrencilerine öğretmen Çevrenin bilinçsizce kullanımı nelere yol açar? Sorusu ile Proje ödevi vermiştir. Proje Tabanlı Öğretim, Problem Çözme, Deney yöntem-tekniklerini kullanarak sonuca ulaşmaları istenmiştir. Bilimsel bilgiye ulaşma basamaklarını öğretmen açıklamış ve bu paralelde sonuca ulaşmalarını istemiştir.
Problem fark edilmiş, problem tanımlanmış, hipotezler oluşturulmuş, hipotezler denenmiş, Sonuca ulaşılmış, Sonuç raporlaştırılmış Öğrencinin ulaştığı sonuç dersin hedefini kazandığının göstergesi olacaktır. Öğrenci bir bilim adamı gibi problem konusu olan durumu yaptığı bir dizi çalışma ile bu strateji ve kullanılan yöntem tekniklerle sonuca ulaştırmış
Öğretim Yöntemleri : Öğretim hedef / davranışlarına ulaşmayı sağlayan yollardır. Öğretim yöntemi öğrenme konularının öğrencilere düzenli bir şekilde aktarılmasını sağlayan yoldur. Öğretim yöntemi öğretimin hedef davranışlarına ulaşmayı sağlayan uygulama biçimidir. (Öğrenme yolları)
Öğrenme ünitesinin hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla teknikleri, içeriği, araç-gereç ve kaynakları ilişkili bir biçimde hizmete sunan bir öğretme yoludur (Clark ve Star).
Öğretim Tekniği : Öğretim tekniği öğretim yöntemlerinin uygulanma biçimidir. (Uygulama biçimleri)
Teknik, öğretim materyallerini sunmada ve öğretim etkinliklerini örgütlemede izlenen özel bir yoldur(Bilen). Aynı hedefi gerçekleştirmek üzere, birçok tekniğin bütünlük oluşturacak şekilde bir arada sunulması yöntemi oluşturur.
Eğitim durumlarını düzenlemede öğretmen önce genel yaklaşımları belirler. Daha sonra kullanacağı öğretim yollarını (yöntemi) planlar ve tasarlar. Daha sonra bu tasarımın uygulanma biçimi olan öğretim tekniğine karar verir.
SORU : Aşağıdakilerden hangisi öğretmenlerin kendilerini mesleki açıdan geliştirmelerine olanak sağlayan etkinliklerden biri değildir?
A) Dersleriyle ilgili özdeğerlendirme yapmaları
B) Alanlarıyla ilgili yayınları izlemeleri
C) Meslektaşlarıyla sınıf içi problemlere çözüm aramaları
D) Öğrencilerden, öğretmenlerini değerlendirmelerini istemeleri
E) Alıştıkları öğretim yöntemlerine bağlı kalmaları (2006 KPSS)
SORU : Öğrenmelerin etkin ve kalıcı olmasını sağlamak isteyen bir öğretmenin aşağıdakilerden hangisini yapması uygun değildir?
A) Konuyu olabildiğince kısa ve öz olarak sunması ( 2006 KPSS)
B) Olabildiğince fazla duyu organına hitap etmesi
C) Konuyu güncel yaşamdan örneklerle desteklemesi
D) Öğrenilecek davranışa uygun etkinlikler seçmesi
E) Konuyu problem çözme şeklinde ele alması
SORU : Bir öğretim programında hedefler ve kazanımlara yer verilmesinin en önemli amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öğrencileri güdülemek
B) Öğrencilere dönüt sağlamak
C) Öğrenciyi değerlendirmek
D) Öğretimi planlı hale getirmek (2006 KPSS)
E) Öğretmeni değerlendirmek
Yöntem ile Hedef, İçerik ve Süreç İlişkisi
Yöntem, hedef, süreç ve içerikle kenetlenmiş bir bütün oluşturur. Bu bütünlüğün bozulması, yöntemin de işlevini bozar.
1- Yöntem ile hedefin ilişkisi dikkatle kurulmalıdır.
2- Yöntem ile süreç ilişkisi iyi kurulmalıdır. Süreç bir işlemin belli aşamalarla gerçekleşmesidir. Örn. Öğrencinin istek ve ihtiyaçlarını dikkate almayan bir yaklaşım başarısız olur. Yöntem öğrencinin niteliklerine uygun seçilmelidir.
ÖĞRENME DURUMLARI VE ÖĞRETİM STRATEJİLERİ
Öğretim stratejisi, hedefe ulaşmak için seçilen kısa ve düzenli yolları yani yöntemi, strateji ve yöntem de tekniği kapsar. O halde en geniş kapsamlı genel yol stratejidir. Öğrenme-öğretme süreci (eğitim durumları); strateji, yöntem ve teknikler ile araç-gereçlerin uygun bileşenleri ile düzenlenir. Öğretim stratejileri ile yöntem ve tekniklerin kullanımı eğitim, öğretim, ders programlarında ve öğretim planlarında belirtilen hedef ve hedef davranışa göre farklılık gösterir.
ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ
v Öğretim Stratejisi : Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yol ya da yollar bütünüdür.
v Öğretim Yöntemi : Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa yol ya da düzenli yoldur.
v Öğretim Tekniği : Hedefe ulaşmak için seçilen yöntemi uygulamaya koyma biçimi ya da hedefe ulaşmak için seçilen yöntemin uygulanmasında başvurulan yardımcı yollardır.
SORU: Eğitim programlarında hedefler eğitim durumlarında kullanılacak olan öğretme-öğrenme yaklaşımlarını belirler.
Aşağıdakilerden hangisi verilen hedef düzeyi için, karşısında belirtilen öğretim yaklaşımının verimli bir yol olması beklenemez?
Başlıca Öğretme-Öğrenme Yaklaşımları (Modelleri)
Carroll’un “okulda öğrenme modeli”nden kaynaklanan iki temel öğrenme modeli vardır. Bunlardan biri Keller’in “bireyselleştirilmiş öğretim sistemi”, diğeri ise Bloom’ün “ tam öğrenme” modeli ya da “Okulda Öğrenme Kuramı”dır.
Eğitim durumlarının (Öğretme-öğrenme süreci) başlıca değişkenleri şunlardır:
1- Öğrenci
2- Öğretmen
3- Öğretim Hizmetinin Niteliği ( İpucu, Katılım, Pekiştireç, Dönüt-Düzeltme)
Öğretim Stratejileri
Öğretim stratejileri, öğrenme hedeflerine ulaşmak üzere belirlenen konunun sunulması için izlenen yollar bütünü veya hedefe ulaşmak için seçilen genel yoldur. Bu yollardan bazıları öğretmen merkezli, bazıları öğrenci merkezlidir. Hedefler, seçilecek stratejinin türünü belirlemede kaynaklık eder.
Öğretim stratejilerini, yöntemlerini, tekniklerini belirlemede en önemli unsur dersin hedefleridir. Dersin hedef, davranışları, içerik ve eğitim durumlarının belirlenmesine yön verir. Bu açıdan düşünüldüğünde eğitim durumlarının (öğretme-öğrenme durumlarının ) oluşturulması ilgili hedef alanı, strateji, yöntem ve teknik ilişkisi aşağıdaki tabloya çıkartılmıştır.
Stratejiler öğretim hedeflerine ulaşılmasını kolaylaştırmada kullanılır. Hedeflerin özelliklerine uygun olarak öğretmen, öğrencilerin bağımsız çalışmalarını isteyebileceği gibi sınıfı küçük gruplara ayırabilir ya da bütün sınıfın katılımını sağlayan etkinlikler planlayabilir.
Öğretmen, öğretimi planlarken belirlediği hedeflere uygun öğretim stratejilerini de seçer. Demirel; yöntemi, hedefe ulaşmak için izlenen en kısa yol ya da bir konuyu öğrenmek için seçilen düzenli yol olarak; tekniği, öğretim yöntemini uygulamaya koyma biçimi olarak tanımlamıştır.
ÖĞRETİM STRATEJİLERİ;
1. SUNUŞ (ALIŞ) YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ (ANLAMLI ÖĞRENME KURAMI):
Ausubel tarafından ortaya atılmıştır. Tüm bilgilerin öğretmen tarafından aktarılmasıyla ilke kavram ve genellemelerin öğretildiği bir öğretme yoludur. Bilgiler aşamalılık ilkelerine göre (yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta, genelden özele, basitten karmaşığa doğru) çok dikkatli düzenlenmeli ve öğrenci tarafından alınması kolay hale getirilmelidir. Bütünden parçaya (Genelden özele) doğru bir sunumu olduğundan tümdengelim kullanılır.
Açıklamanın gerektiği her durumda kullanılır. Daha çok olgu, genelleme ve kavramların öğretiminde kullanıldığı için bu soyut konuların örneklerle, araç-gereçlerin ve kavram haritalarının kullanımıyla somutlaştırılması önemlidir. Öğrencinin etkin katılımı söz konusu olduğu için öğretmenin öğrencinin dikkatini sürekli kontrol altında tutmak için yoğun bir etkileşime geçmesi yararlıdır. Öğrenme etkinliklerinin başlangıcında ve bilgi düzeyinde hedef-davranışların kazandırılmasında kullanılır. Öğretmen bu yaklaşımda konu alanlarını (içeriği) anlamlı bir yapı bütünlüğüne getirerek etkili bir şekilde sunar. Öğrenmeler temel kavramlara dayalı olarak sağlanır.
Sunuş Yoluyla Öğretimin Temel Özellikleri
(sunuş yoluyla öğretme yaklaşımının 5 temel özelliği vardır)
1. 1-Öğretmen ve öğrenci arasında etkileşim yoğundur. Başlangıçta sunuşu öğretmen yapar ve daha sonra öğrenciler aktif katılıma geçer, fikirlerini, örneklerini, açıklamalarını yapar ve tartışırlar.
2- Çok sayıda örnek kullanmak gerekmektedir.
Konuların sunulmasında ve tartışılmasında, özellikle soyut kavramların aktarılmasında örnekler, grafik, şema, resim gibi görsel ve diğer duyu organlarına yönelik uyarıcılar kullanılır.
3- Bilgiler düzenlenir ve öğretmenin etkin olduğu süreç izlenir.
Temel kavramların öğretimine ağırlık verilir.
4- Öğretim genelden- özele (tümdengelim) doğru hiyerarşik bir yapı ve sırayla gerçekleştiriliri.
Önce gelen kavram, ilke, genellemeler verilir. Sonra da daha özel bilgiler ve örnekler verilir.
5- Öğretimde ardışıklık ilkesi uygulanır ( konular basamak basamak ilerler).
Öğrenciye anlamlı öğrenmesini sağlayacak şekilde bilgiler ilişkilendirerek ve önceki bilgiler ile yeni bilgiler arasında bağlantılar kurularak sunulur.
Sunuş yoluyla öğretme yaklaşımının planlanışı üç aşamada gerçekleştirilir;
1- Öğrenciden beklenen davranış belirlenir,
2- İşlenecek konu belirlenir,
3- Örnekler seçilir ve hazırlanır. Örnekler hedef ve içeriğe uygun olmalıdır.
Uygulanışında önce öğrenci hedeften haberdar edilir ve konunun önemi vurgulanır. Bu öğrencileri güdülenmesi için yapılır.
SORU : Aşağıdaki öğretme-öğrenme yaklaşımlarından hangisi, karşısında belirtilen becerinin kazandırılması için etkili bir yöntem değildir?
Sunuş Yoluyla Öğretimin Etkili Olduğu Durumlar
- Bir dersin giriş bölümünde kullanılır.
- Her hangi bir konu ile ilgili ön öğrenmelerin yeterli olmadığı ve konunun yeni öğretileceği durumlarda kullanılır.
- Sunuş yoluyla öğrenme yaklaşımında öğretmen bilgileri düzenleyerek etkin bir şekilde dersini işler. Bu süreçte dersi sıkıcılıktan kurtarmak için aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
- Farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanma,
- Konuları bütünden- parçalara bölerek verme,
- Öğrencinin çok sayıda duyu organını kullanarak fikirleri en somut yollarla anlatması,
- Ön organize edicileri (kavram haritası, matriks vb. ) kullanma,
- Öğrencilerin aktif katılımını ( örnek verme, düşüncelerini açıklama, tartışma) sağlama,
- Soru-Cevap tekniğini kullanma,
- Öğrenmeye güdüleme, ilgi ve dikkat çekme, pekiştireç kullanma,
- Öğretim materyali ya da araç-gereci kullanma,
- Dersin sonunda konuyu kısaca özetleme.
- Birçok kavram arasında ilişki kurularak daha iyi anlamayı sağlamada kullanılır.
- Kavramların ve soyut konuların öğrenimini sağladığı için, daha çok ilköğretimin 4.-5. sınıflarından itibaren kullanılır.
- Öğretmen konuları en somut yollarla ve öğrencinin tüm duyu organlarını harekete geçirecek şekilde sunmalıdır.
SORU: Sunuş yoluyla öğretim yaklaşımında bilgiler titizlikle düzenlenir ve daha çok öğretmeni merkeze alan süreç söz konusudur.
Bu yaklaşımda, dersini monotonluktan çıkarmayı hedefleyen bir öğretmen aşağıdakilerden hangisinden kaçınmalıdır?
A) Değişik öğretim tekniklerini işe koşmak,
B) Konuyu bütün olarak, bölmeden anlatmak, ( 2005 KPSS)
C) Öğrencilerin soru sormalarına fırsat vermek,
D) Görsel-İşitsel araç-gereçlerden yararlanmak
E) Ders sonunda konuyu kısaca özetlemek.
Sunuş Yoluyla Öğretimin Yaygın Olarak Kullanılmasının Nedenleri ;
Ø Öğretmenin rollerinden biri de bilgi vermek ve sahip oldukları sahip oldukları bilgileri öğrencilere açıklamaktır.
Ø Bir dersi yapılandırmada ve sunmada diğer yaklaşımlara göre daha kolaydır.
Ø Olgu, olay ve soyut kavramları öğretmede diğer yaklaşımlara göre daha etkilidir.
Ø Öğretmen bir tanımı öğretirken, öğrencilerin tanımını doğru öğrendiklerinden emin olur.
Ø Diğer yaklaşımlara göre daha az zaman alır.
2. BULUŞ (KEŞFETME) YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ
Bruner tarafından ortaya atılmıştır. Bu yaklaşımın dayandığı temel anlayış öğrencinin öğrenmede konu alanının yapısını kavramadır. Bu nedenle öğrencinin aktif olması ve buluş yapması ( keşfetmesi) gerekmektedir. Bireylerin öğrenme doğalarında araştırma, merak, bulma, keşfetme isteği vardır. Öğrenciler bir bilim adamı gibi bilgiyi kendi yapılandırmalıdır. Öğretimin bir problemle başladığı ve öğretmenin bu probleme ilişkin kaynak önermesinden, önbilgiler ve örnekler vermesinden sonra problemle ilgili verileri öğrencinin toplayıp, analiz ederek soyutlamalara, genellemelere ve kavramlara ulaşmasını sağlayan, öğrencinin etkin olmasına dayalı güdüleyici bir öğretim yoludur. Öğrenci problem çözme becerisini, problem çözme aşamalarını izleyerek bu öğretim stratejisiyle kazanır.
Düşünce yeteneğini geliştirmede buluş (keşfetme) yoluyla öğretme yaklaşımı kullanılmalıdır. Problemin seçiminde ve çözümünde, problem senaryosunun öğrencinin merakını uyandırıyor alması ve örneklerin seçimi çok önemlidir. Çünkü öğrenciler örnekleri inceleyerek kavram ve genellemelere ulaşabilmektedirler. Örneklerin istenen nitelikte olmaması genellemelerin öğrenilmesini güçleştirmektedir.
Öğrenci sınıfta aktif ve girişimci olmalıdır. Öğrenci merkezli eğitim uygulamasına dayalı bir yaklaşımdır. Buluş yoluyla öğrenmede öğrencinin kendi gözlemlerine ve etkinliklerine bağlı olarak bilgi, kavrama, ilke ve genellemeye ulaşması sağlanır. Böylece öğrenciler kendine güvenen, olumlu benlik geliştiren ve bağımsız davranın bireyler olarak yetiştirilirler. Öğretim tümevarım yaklaşımıyla şekillenir.
Problem, öğrencinin merakını sürekli tutacak ve başarma duygusunu doyuracak derecede olmalıdır. Öğrenci keşfetme heyecanını duyabilmelidir. Buradaki keşfetme yeniden bulmadır.
Buluş yoluyla öğretim stratejisinde iki temel yaklaşım :
1- Yapılandırılmamış yaklaşım : Öğrencinin tamamen kendi çalışmasını başlatarak yönlendirilmesiyle öğrenme gerçekleşir. Öğrenci kavramları, ilke ve problemin çözümünü doğal bir ortamda kendi kendine bulur. Daha çok okul öncesi dönemde tercih edilir.
2- Yapılandırılmış yaklaşım : Öğrencinin kazanacağı hedef davranışları öğretmen belirler ve öğrencinin kavram, ilke ve genellemelere ulaşması için gerekli yönergeler ve ipuçları verilir.
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisinin Planlanması :
1- Öğrenciye kazandırılacak hedef davranışlar belirlenir.
2- Öğrenme konularıyla ilgili somut örnek durumları ve örnek olmayan durumlar belirlenir.
3- Örnekler öğrencinin merakını sürdürecek bir şekilde basitten karmaşığa doğru sıralanır.
4- Fazla zaman gerektirdiği için zamanın iyi ayarlanması gerekmektedir.
Buluş / Keşfetme Yoluyla Öğretim Yaklaşımının Adımları;
1- Öğretmen örneği sunar,
2- Öğrenci örneği tanımlar,
3- Öğretmen ek örnekler sunar,
4- Öğrenci yeni örnekleri tanımlar, ilk örnekle bağ kurar,
5- Öğretmen ek örnekler verir ve olumsuz örnekler sunar,
6- Öğrenci örnekleri karşılaştırır ve duruma ters düşen örnekleri belirler,
7- Öğretmen öğrenciden anında örneğin özelliğini ya da ilişkiyi bulmasını ister,
8- Öğrenci tanımı yapar ve ilişkiyi kurar,
9- Öğretmen öğrenciden ek örnekler bulmasını ister.
Buluş yoluyla öğretim ve Sunuş yoluyla öğretim stratejilerinin karşılaştırılması
SORU: Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğrenme yaklaşımını uygulayan bir öğretmenin kaçınması gereken bir davranıştır?
A) Öğrencilerden, öğrenilenleri gerekçeleriyle açıklamalarını istemek,
B) Öğrencilerin dikkatlerini işleyecekleri konu üzerine toplamak,
C) Öğrencileri, düşünme süreçlerinden yararlanmaya özendirmek,
D) Ulaşılması gereken sonucu öğrencilere söylemek, ( 2001 KPSS)
E) Konuyu değişik örneklerle açıklamak.
3. ARAŞTIRMA-İNCELEME YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ
J.Dewey tarafından ortaya atılmıştır. Öğrencinin problem çözme becerisini kullanarak bilimsel yöntemi izlemesini gerektiren bir öğretim yoludur. Yani öğrenciler araştırma etkinliklerini problem çözme yoluyla öğrenirler. Bu stratejide öğrenci konularla ilgili problemlerin çözümüne ulaşmakla kalmaz, karşılaşabileceği benzer problemlerin çözüm yolunu da öğrenir. Araştırma stratejisinde öğretmen önbilgi dahi vermez, tümüyle öğrenci etkindir. Öğrenci tüm bilgilere kendi ulaşır, öğretmen rehberdir. Araştırma yoluyla öğretim, öğrenciye üst düzey düşünme becerilerini kazandırır.
Öğrencilerin araştırma ve inceleme yaparak öğrenmeleri sağlanır. Öğrencilerin sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerle yaptığı problem çözme sürecidir. Öğrenci problem çözmenin (bilimsel yöntemin ) aşamalarını kullandığı durumlara (problemlere) uygular ve öğrenci süreçte tamamen aktiftir. Ayrıca öğrencilere yaşamlarında karşılaşabilecekleri problem durumlarında değişik çözümler üretmesini öğretir. Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisi özellikle uygulama ve daha üst düzeydeki hedef alanlarının öğrenciye kazandırılmasında etkilidir. Öğretmen süreçte rehberdir, ön bilgi dahi vermez.
Araştırma - inceleme yoluyla öğretim stratejisinin uygulanması (AŞAMALAR)
1- Problemin farkına varma (Problemin hissedilmesi ve belirlenmesi)
2- Problemi tanımlama ve sınırlandırma
3- Problem durumu ile ilgili bilgilerin toplanması.
4- Problemin çözüm seçeneklerini belirleme (hipotezler / denenceler oluşturma)
5- Problemin çözümü için yöntem geliştirme, veri toplama ve analiz etme.
6- Hipotezleri test etme, doğruluklarını belirleme
7- Çözüme ulaşma, uygulama ve sonuçlandırma.
